Ermənistana qarşı Türkiyə və Azərbaycan müharibəsi başlasa, biz Yerevanı itirəcəyik
Erməni əsilli rusiyalı politoloq, Rusiya Federasiyası Hökuməti yanında Maliyyə Universitetinin dosenti Gevorq Mirzoyan Azərbaycan-Ermənistan sərhədində gərginləşən vəziyyətlə bağlı fikirlərini bölüşüb.
Virtualaz.org bildirir ki, Rusiyanın "Vzqlyad" nəşrində dərc olunan məqaləsində G.Mirzoyan Türkiyə və Rusiyanın bu münaqişədəki roluna böyük əhəmiyyət verir. Müəllifin yazısından bəzi fraqmentləri diqqətinizə çatdırırıq.
Mirzoyan yazır: "Bakıda torpaq itkisi ilə barışmadılar və onu geri qaytarmaq üçün yollar axtarırlar. Xoşbəxtlikdən bu günə qədər beynəlxalq səviyyədə tanınmış heç bir dövlət "DQR"in (buradakı və bundan sonrakı dırnaqlar bizimdir-virtualaz.org) müstəqilliyini tanımadı-hətta Ermənistan da. Yerevanda hansısa faydalı aralıq düsturlar icad edə bilərlər, amma Dağlıq Qarabağı müstəqil dövlət kimi tanımama Ermənistan hakimiyyətinin onu Azərbaycanın tərkib hissəsi hesab etməsi anlamına gəlir.
Problem ondadır ki, 25 ilə yaxındır davam edən hərbi əməliyyatlar (1994-cü ilin mayında Dağlıq Qarabağda ərazi status-kvosunu qeyd etmiş atəşkəs razılaşmasından sonra), heç bir tərəf hərbi qələbəyə yaxınlaşmadı. Bəli-həm Yerevan, həm də Bakı döyüşdə qalib gələ bilər, lakin bunun baş verməsi üçün siyasətdəki ulduzlar düzgün düzülməlidir.
Beləliklə, bu gün bir sıra mövqelərdə say baxımından (səfərbərlik potensialı, zirehli texnikanın sayı, yaşı və s.) Azərbaycan Silahlı Qüvvələri həm Ermənistanın, həm də Dağlıq Qarabağın birləşdirilmiş ordularından üstündür və ya əhəmiyyətli dərəcədə üstündür. Əlbəttə ki, erməni tərəfi döyüş ruhu və təlim fərqi haqqında danışır, 90-cı illərdə azərbaycanlıları necə qovduğunu xatırladır, ancaq bununla yalnız Təl-Əvivin ərəbləri ciddi şəkildə qiymətləndirməməsi səbəbindən Qiyamət müharibəsindən əvvəl məhv olma həddinə çatan İsrailin klassik səhvini təkrarlayır.
Üstəlik, unutmaq olmaz ki, Azərbaycan bu müharibədə tək deyil - türk müttəfiqləri çox böyük məmnuniyyətlə onun köməyinə çatacaq. Hansı ki, Ermənistanla ciddi bir siyasi qarşıdurması (tarixə bağlı) var və hər kəsə göstərmək istəyir ki, Cənubi Qafqazın ağası kimdir. Və bu gün Türkiyə ilə Azərbaycan bir tərəfdən, "DQR" ilə Ermənistan digər tərəfdən birgə müharibəyə başlasalar, ermənilər təkcə Qarabağı itirməzlər. Mümkündür ki, Yerevanın mərkəzindəki Respublika Meydanının adı çox tezliklə dəyişdirilər və İlham Əliyevin (yaxud da Rəcəb Tayyib Ərdoğanın) adını daşıyar.
Ancaq Bakı və Ankara hərbi üstünlüklərini reallaşdıra bilmirlər - sadəcə ona görə ki, Ermənistan və Dağlıq Qarabağın arxasında özünü Qafqazın ağası hesab edən başqa bir dövlət dayanır-Rusiya. Moskva regionu Türkiyəyə verməyə və öz sərhədində Rusiya Federasiyasını Orta Şərqdən ayıraraq Şimali Qafqazda və Volqaboyunda sabitliyə təhlükə yaradan (Ərdoğanın panürk və panislamist təbliğatını nəzərə alaraq) bir türk pərdəsinin yaranmasına hazır deyil. Buna görə də Rusiya Ermənistanda baza saxlayır, KTMT-də Yerevanın müttəfiqidir və bununla özünün Qafqazdakı forpostunun (ermənilər bu müqayisəni sevməsələr də) qorunmasına zəmanət verir”.
G.Mirzoyan hesab edir ki, hərbi əməliyyatlar yalnız Qarabağ ərazisində baş versə belə, Ermənistan Rusiya tərəfindən dəstəkisiz qalmayacaq. Bu baxımdan, onun fikrincə, Azərbaycan hər şeyi edir ki, Ermənistan Rusiyanın təhlükəsizlik zəmanətindən məhrum olsun. Və burada, politoloqun fikrincə, "İlham Əliyevin köməyinə Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan gəlir".
“Ermənistan hakimiyyətinin Qərbin verdiyi qrantlarla tərbiyələnmiş bir sıra nümayəndələri Moskvada şübhə yaradan və onun narazılığına səbəb olan anti-Rusiya əhval-ruhiyyədə kökləniblər. Həm də bəzi rus siyasətçiləri, bu cür müttəfiqləri qorumasına Rusiyanın ehtiyacının olub-olmaması ilə bağlı suallar verirlər”,-deyə müəllif yazıb.
Münaqişənin həlli üçün hərbi variantlardan başqa, ekspert "qansız" ifadəsini də işlədir. Lakin elə özü də əlavə edir ki, hazırda qarşılıqlı güzəşt variantının qəbuluna - hansı ki, ona görə Azərbaycan “DQR”in müstəqilliyini tanıyır və "təhlükəsizlik kəməri" adlandırılan böyük bir ərazini öz nəzarəti altına alır,- nə Ermənistanda, nə Azərbaycanda, nə də Dağlıq Qarabağda hazır deyillər.
