Bizi dinləyirlər: Bu cihazları Azərbaycana kim gətirir?
Məsələ ilə bağlı Dövlət Gömrük Komitəsindən “Xəzər Xəbər”ə bildirilib ki, dinləmə cihazlarının ölkəyə gətirilməsi qadağandır. Cinayət Məcəlləsində hansı qadağa var. Kimlər və nə üçün istifadə edir?
“Bakı” Hüquq Şirkətinin rəhbəri Natiq Ələsgərov “Yeni Müsavat”a deyib ki, texnologiyalar inkişaf etdikcə, istifadə sahələri də genişlənir: “Yeni cihazlar zərərli məqsədlərlə yanaşı çox faydalı məqsədlər üçün də istifadə edilə bilir. Otaqdan kənarda olarkən otağında yatan bir körpənin oyandığını və ya problem yaşadığını izləməyə imkan verən səs dinləmə vasitələrinin faydası danılmazdır. Və ya ehtiyac olarsa, evdə tək qalanda tərbiyəçinin uşağa necə davrandığını dinləməklə erkən tədbirlər görülə bilər. Ancaq bu səs dinləmə vasitələri bir insanı izləmək və həmin şəxsin nə danışdığını qeyd etmək üçün də istifadə edilə bilər. Həyat yoldaşının və ya sevgilisinin harada və kimlə olduğunu bu şəkildə izləyə bilər. Daha dəhşətlisi, səs yazıları şantaj məqsədilə çəkilə bilər”.
Natiq Ələsgərov deyib ki, gizli dinləmə cihazları bir çox səbəbdən və bir çox məqsəd üçün istifadə edilə bilər: “Üstəlik, bu cihazları əldə etmək o qədər də çətin bir iş deyil. Çox kiçik ölçülü, lakin böcək adlanan yüksək tutumlu xüsusiyyətlərə malikdir. Dinləmə vasitələri hətta onlayn satışda mövcuddur. Ölçüləri çox kiçik olduğundan asanlıqla gizlədilə bilir. Belə səs alətlərindən istifadə də çox asandır. İstənilən yerdə quraşdırıla bilər. Xüsusi bir quraşdırma tələb etmədiyi üçün istifadəçi təlimatlarında təsvir edildiyi kimi quraşdırılıb işlətmək mümkündür. Dinləmə cihazları müxtəlif spesifikalarda istehsal olunur. Bəziləri radio tezliyi ilə işləyir və radio dalğalarını ətrafdan kənarlaşdırır. Ancaq bunlar çox uzun məsafə siqnalları göndərə bilməz. Bəzi dinləmə cihazları daxil olmaq üçün SİM kartla işləyir. Beləliklə, bu cihazı dünyanın hər yerindən istifadə etmək və dinləmək mümkündür. Bəzi dinləmə cihazları yaddaşla təchiz olunur. Xüsusi vasitə olmadan belə cihazların yerini tapmaq çox çətindir. Radio dalğaları yayan və ya SİM kartla işləyən dinləmə cihazları enerjiyə ehtiyacı olduğundan elektriklə işləyən cihazların içərisinə yerləşdirilir. Əlavə olaraq, bu vasitələr istismar müddətində xaricə siqnal göndərdiyindən, yerləri müxtəlif detektorlarla tapıla bilər. Dinləmə cihazlarından qapalı dövrə sistemi ilə işləyən və məlumatları daxili yaddaşlarına yazanlar daha çətin aşkar olunan vasitələrdir. Çox kiçik ölçüdə olduqları üçün asan şəkildə gizlədilə bilir”.
Natiq Ələsgərov deyib ki, android telefonları gizli kameraları aşkar etmək üçün güclü vasitə ola bilər: “Telefonun daxili funksiyaların və əlavə proqramların köməyi ilə gizli nəzarət cihazlarını aşkar etmək mümkündür. Android telefonunda gizli kameraları aşkar etməyin ən təsirli yollarından biri kamera lens detektoru proqramından istifadə etməkdir. Bu proqramlar adətən gizli kameralarda istifadə olunan əks etdirən linzaları müəyyən etməyə kömək edə bilər. Ərazini skan edərkən, gizli kamera obyektivinin mövcudluğunu göstərə bilir. Gizli kameralar çox vaxt zəif işıq şəraitində şəkillər çəkmək üçün infraqırmızı işıqlar verir. Bu işıqlar insan gözü üçün görünməz olsa da, telefonunuzun kamerası onları rahat aşkar edə bilər. Bu üsuldan istifadə etmək üçün sadəcə olaraq otaqdakı işıqları söndürün və hər hansı parlayan işıqları axtarmaq üçün telefonunuzun kamerasından istifadə edin. Bu, işığın az olduğu yataq otağı və ya vanna otağı kimi qaranlıq yerlərdə gizli kameraları aşkar etmək üçün yüksək effektiv üsuldur. Gizli kameranı göstərə biləcək hər hansı parlayan işıqları axtarın. Saatlar, tüstü detektorları və elektrik rozetkaları kimi sahələrə diqqət yetirin, çünki bunlar gizli kameralar üçün ümumi gizlətmə yerləridir. Dinləmə cihazlarını aşkar etmək çox vaxt gizli kameralardan daha çətindir. Bununla belə, bir çox dinləmə cihazları üçün əsas rabitə vasitəsi olan radio tezliyi siqnallarını skan etmək üçün Android telefonunuzdan istifadə edə bilərsiniz. Radio siqnallarını skan etmək üçün nəzərdə tutulmuş proqramlar gizli mikrofonları və ya səsi ötürmək üçün radio dalğalarından istifadə edən digər cihazları tapmağa kömək edə bilər. Android smartfonları müəyyən proqramların köməyi ilə belə radiosiqnallarını aşkar etməyə qadirdir. Bu proqramlar dinləmə cihazları tərəfindən yayıla bilən qeyri-adi elektromaqnit siqnalları üçün ətraf mühiti skan etməklə işləyir. Bu cür siqnallar aşkar edildikdə onlar sizi xəbərdar edə bilər, bu da ərazidə potensial səs səhvlərini müəyyən etməyə kömək edə bilir”.
Natiq Ələsgərov mobil telefonların özlərinin də elə mahiyyət etibarı ilə həm də ətrafda baş verənləri sahibindən icazəsiz çəkmək və dinləmək iqtidarında olduğunu da deyib.
