Ölümcül xəstəlik yayılacaq – Alimlərdən qorxunc xəbərdarlıq
Planet istiləşməyə davam etdikcə, iqlim dəyişikliyi yüz minlərlə ildir yatmayan bir sıra ölümcül xəstəlikləri geri qaytaracaq.
Bunun səbəbi, donmuş torpaqların (permafrost) bir çox hərəkətsiz mikrob növlərinə ev sahibliyi etməsidir.
Mütəxəssislər xəbərdarlıq edirlər ki, bu, bir vaxtlar əcdadlarımızı məhv edən çiçək və ya patogenlər kimi nəsli kəsilmiş xəstəliklərin yayılmasına səbəb ola bilər.
Eks-Marsel Universitetindən virusoloq Jan-Mişel Klaverinin fikrincə, bu donmuş torpaqlarda neandertallara və ya mamontlara yoluxmuş və onların yox olmasına səbəb olan qədim virusların da olması mümkün ola bilər.
Donmuş yerdə başqa nə gizlənə biləcəyini soruşduqda Klaveri belə cavab verib:
“Çiçək, qarayara, tulyaremiya, ciddi bakterial infeksiya və ya gənə ensefaliti kimi bugünkü Arktikada mövcud olduğu bilinən xəstəliklər burada gizlənə bilər”.
Keçən il bir qrup mütəxəssis Sibirdəki əbədi buzlaqların əriməsindən sonra təxminən 48,500 illik virusları canlandırdıqlarını açıqlamışdı.
Canlanan viruslar insanlar üçün risk hesab edilməsə də, elm adamları buzların əriməsinə məruz qalan digər patogenlərin “fəlakətli” ola biləcəyi və yeni epidemiyalara səbəb ola biləcəyi barədə xəbərdarlıq edir.
2016-cı ildə Sibirdə isti dalğası 12 yaşlı bir oğlanın və minlərlə heyvanın ölümünə səbəb olan ölümcül qarayara sporlarını aktivləşdirdi.
Mütəxəssislərin hesablamalarına görə, Şimal yarımkürəsinin dörddə biri əbədi donların üstündə yerləşir, lakin indi dünya istiləşdikcə böyük ərazilər əriyir.
Qlobal istiləşmə dünyanın donunu əritsəydi, atmosferə minlərlə ton karbon qazı və metan buraxa bilər.
Bəzi permafrost bölgələri min illərlə donmuş vəziyyətdə qaldıqları üçün alimlərin xüsusi marağına səbəb olur.
Bu günə qədər, İskitlər kimi tanınan bir qrup köçəri tərəfindən Sibirdə basdırılan 2500 illik cəsədlər hələ də toxunmamış dəriləri ilə tapılıb.
2010-cu ildə Rusiyanın Arktika sahillərində tapılan mamont körpəsinin cəsədinin 39 min ildən çox yaşı olmasına baxmayaraq, hələ də tük yığınları var idi./baku.ws
