Neft və qaz ehtiyatlarımız neçə ilə bitəcək? - BİZİM GÜNDƏM
İndi hər kəsi düşündürən bir sual var - Azərbaycanın neft və qaz ehtiyatları nə zaman tükənəcək?
Gundeminfo Analitik Ekspert qrupu olaraq bəzi hesablamaları təqdim edirik:
1. Neft Ehtiyatları
Cari Hasilat: Azərbaycan Dövlət Neft Şirkəti (SOCAR) və BP kimi şirkətlər Azərbaycan neftinin əsas istehsalçılarıdır. "Azəri-Çıraq-Günəşli" (AÇG) yatağı Azərbaycanın ən böyük neft yatağıdır və ölkənin neft hasilatının böyük hissəsini təmin edir.
Proqnozlar: Hazırkı hasilat səviyyəsinə və ehtiyatların indiki həcminə əsasən, Azərbaycanın neft ehtiyatlarının təxminən 20-30 il müddətində azalmağa başlayacağı gözlənilir. Lakin bu rəqəm yataqların idarə edilməsindən, hasilatın sürətindən və potensial olaraq yeni yataqların kəşfindən asılı olaraq dəyişə bilər.
Yeni Yataqların Kəşfi: Azərbaycanda neft axtarışı davam edir və yeni yataqlar kəşf edilərsə, bu, hasilatın müddətini uzada bilər.
2. Qaz Ehtiyatları
Cari Hasilat: Azərbaycan qaz hasilatında da mühüm rol oynayır. Xəzər dənizində yerləşən "Şahdəniz" qaz yatağı Azərbaycanın ən böyük təbii qaz yatağıdır və Cənub Qaz Dəhlizi vasitəsilə Avropa və digər bazarlara qaz ixracı həyata keçirilir.
Proqnozlar: Azərbaycan qaz ehtiyatlarının daha uzun müddət davam edəcəyi gözlənilir. Hazırkı məlumatlara əsasən, "Şahdəniz" yatağının ehtiyatlarının təxminən 2035-2040-cı illərə qədər davam edəcəyi düşünülür. Bundan əlavə, Azərbaycanda qaz ehtiyatlarının tükənmə müddəti neftə nisbətən daha uzun ola bilər.
Alternativ Ehtiyatlar: Azərbaycanın digər qaz yataqları da mövcuddur və ehtiyatların artırılması üçün yeni kəşflər edilə bilər. Həmçinin, səmərəli texnologiyaların istifadəsi nəticəsində hasilat müddətini uzatmaq mümkündür.
3. Texnoloji İnkişaflar və Alternativ Enerji Mənbələri
Texnologiya: Müasir texnologiyalarla qaz və neft hasilatının müddətini uzatmaq mümkündür. Məsələn, qazma texnologiyaları və digər innovativ üsullar yeni ehtiyatların kəşfinə və mövcud ehtiyatların daha effektiv istismarına kömək edir.
Bərpa Olunan Enerji: Azərbaycan hökuməti bərpa olunan enerji mənbələrinə də diqqət yetirir. Günəş və külək enerjisi sahəsindəki layihələr ölkənin enerji təhlükəsizliyini artırmağa kömək edir. Bu da neft və qaz ehtiyatlarına olan tələbatı azalda bilər.
Azərbaycanın neft və qaz ehtiyatlarının tükənmə müddəti hazırkı hasilat və yeni kəşflərin dinamikasından asılıdır. Yeni yataqların kəşfi və texnoloji inkişaflar bu müddəti uzada bilər, eyni zamanda bərpa olunan enerjiyə yönəlmə ölkənin enerji mənbələrini diversifikasiya edərək, neft və qaza olan asılılığı azaltmağa kömək edəcək.
Azərbaycanın neft və qaz ehtiyatlarının tükənmə müddətini təxmini rəqəmlərlə ifadə etmək mümkündür, lakin qeyd etmək lazımdır ki, bunlar yalnız indiki hasilat səviyyələrinə və məlum ehtiyat həcmlərinə əsaslanan proqnozlardır. Hasilat səviyyəsindəki dəyişikliklər və yeni yataqların kəşfi bu rəqəmlərə təsir edə bilər.
Neft Ehtiyatları
Mövcud Ehtiyatlar: BP-nin 2023-ci ildəki məlumatına əsasən, Azərbaycanın təsdiqlənmiş neft ehtiyatları təxminən 7 milyard barrel səviyyəsindədir.
Cari Hasilat Səviyyəsi: Azərbaycanın gündəlik neft hasilatı təxminən 600,000 barel təşkil edir. Bu, ildə təxminən 219 milyon barrelə bərabərdir.
Tükənmə Müddəti: Hazırkı ehtiyatlar və hasilat səviyyəsi nəzərə alındıqda, Azərbaycan neft ehtiyatlarının təxminən 32 il ərzində azalacağı proqnozlaşdırılır.
Qaz Ehtiyatları
Mövcud Ehtiyatlar: BP-nin 2023-ci il hesabatına əsasən, Azərbaycanın təsdiqlənmiş qaz ehtiyatları təxminən 2,5 trilyon kub metrdir.
Cari Hasilat Səviyyəsi: Azərbaycanın illik qaz hasilatı təxminən 35 milyard kub metr təşkil edir.
Tükənmə Müddəti: Bu hasilat səviyyəsində, qaz ehtiyatlarının təxminən 71 il ərzində tükənəcəyi gözlənilir.
Ümumi Qeyd
Bu hesablamalar yalnız mövcud məlumatlara əsaslanır və hər il hasilatda dəyişikliklər ola bilər. Həmçinin, yeni yataqların kəşfi və hasilatın artırılması bu rəqəmləri uzada bilər. Azərbaycan da bərpa olunan enerji mənbələrinə investisiya qoyaraq neft və qaz ehtiyatlarının azalmasının təsirini azalda bilər.
