Azərbaycanda müəllimlərin müqavilələri özlərindən xəbərsiz ləğv edilir?
Yeniavaz.com xəbər verir ki, bunu Meydan TV-yə işini itirmək qorxusu ilə adını açıqlamayan müəllim deyir.
Onun sözlərinə görə, əmək müqavilələri ləğv edilən müəllimlərdən xəbərsiz 2022-ci il sentyabrın 28-də müqavilələri yenilənib.
Otuz illik iş təcrübəsi olduğunu deyən müəllim müqaviləsinin sıfırlandığını təsadüfən öyrənib:
“Rayondakı banklardan birinə kredit götürməyə getmişdim. Sistemdə baxıb, dedilər ki, iş stajınız uyğun deyil. Əlavə etdilər ki, sizinlə 2022-ci il sentyabrın 28-də əmək müqaviləsi bağlanıb. Digər bir banka müraciət etdim, eyni cavabı aldım. Bankda olanda, mənə kifayət qədər çox ərizə göstərildi. Bildirildi ki, hazırda Elm və Təhsil Nazirliyi ilə danışıqlar aparılır. Əgər razılığa gəlinsə, müəllimləri dəvət edib, kredit veriləcək”.
Zərərçəkən məsələ ilə bağlı Regional Təhsil İdarəsinə müraciət edib. İddia edir ki, ona qaydanın belə olduğu və məsələ ilə bağlı aidiyyəti instansiyalara müraciət etməmək tapşırılıb:
“Regional Təhsil İdarəsindən sərt formada bildirildi ki, bundan sonra belədir, bunu bütün müəllim və direktorlar bilir. Regiondan direktorların hər birinə konkret şəkildə tapşırılıb ki, hər hansı bir məktəbdən “Qaynar xətt”ə zəng edilsə, həmin məktəbin direktoru ilə ayrıca haqq-hesab çəkəcəyik. Bizə hələ də cavab verilməyib ki, niyə bizim müqaviləmiz sıfırlanıb”.
Elm və Təhsil Nazirliyinin İctimaiyyətlə əlaqələr sektorunun müdiri Cəsarət Valehov məsələ ilə bağlı sorğunu cavablandırmayıb.
Təhsil Nazirliyi yanında İctimai Şuranın məsul katibi İlqar Orucov bildirib ki, heç bir regional idarə tərəfindən müəllimlərə və məktəb direktorlarına Nazirliyin “Qaynar xətti”nə məlumat verməməklə bağlı tapşırıq verilə bilməz.
Əlavə edib ki, Nazirlik tərəfindən müəllimlərin müqaviləsinin sıfırlanması ilə bağlı tapşırığın verilməsi mümkün deyil:
“Belə bir qadağa təbii ki, ola bilməz. Regional idarələrin yaradılması məqsədi də odur ki, müraciətlər ilk öncə onlara edilsin. Müəllimin, valideynin, məktəb direktorunun problemini yerində həll etmək mümkün deyilsə, bununla bağlı nazirliyə müraciət edə bilərlər. Belə bir məlumat yoxdur və hesab edirəm ki, belə bir tapşırıq da ola bilməz”.
Vətəndaşların Əmək Hüquqlarını Müdafiə Liqası İcraiyyə Komitəsinin sədri Sahib Məmmədov isə müddətsiz əmək müqaviləsinə hansı hallarda xitam verilməsi və bu zaman işçinin hansı hüquqlarının əsas götürülməsini şərh edib.
Onun sözlərinə görə, müddətsiz əmək müqaviləsinə Əmək Məcəlləsinin 70-ci maddəsinin “ç” bəndi ilə xitam verilə bilər. Bu, işçinin işə götürənə maddi və mənəvi ziyan vurduğu, yaxud da uzun müddət işə gəlmədiyi hallarda baş verə bilər:
“Həmçinin, müəllim sertifikasiya və attestasiyadan keçmədiyi hallarda da işinə xitam verilə bilər. Amma burada vacib məqam odur ki, işçiyə əvvəlcədən xəbərdarlıq olunmalıdır. Hətta Əmək Məcəlləsinin 70-ci maddəsinin “ç” bəndi tətbiq olunmazdan öncə işçi çağırılmalı, izahatı alınmalıdır. Ondan sonra onun əmək müqaviləsinə xitam verilə bilər. Əmək şəraitinin şərtləri dəyişdiyi halda da kompensasiyalar verilməlidir. Elə hallar var ki, ixtisara düşəndə, əmək şəraitinin şərtləri dəyişəndə, işçiyə qabaqcadan xəbərdarlıq edilir. Başqa işlər təklif olunur”.
Sahib Məmmədov tövsiyə edir ki, zərəçəkən müəllimlər məsələ ilə əlaqədar vaxt itirmədən məhkəməyə müraciət etsinlər:
“Təhsil sistemində məni təəccübləndirən heç nə yoxdur. Nə desən baş verə bilər, özbaşınalıq və tam saxtakarlıqdır. Həmin müəllimlər dərhal əvvəl mediasiyaya, sonra da məhkəməyə müraciət etməlidirlər. Elm və Təhsil Nazirliyi adlı bir qurum yoxdur. Yerlərdə özbaşınalıqdır. Nazirin özünə sınaq müddəti təyin etmək lazımdır”.
Təhsil eksperti Nabatəli Qulamoğlu da hesab edir ki, müəllimlərin müddətsiz müqaviləsinin pozulması məhkəmə predmetidir:
“Təcrübədə belə hallar çox olub. 2012-ci ildə keçmiş təhsil naziri Mikayıl Cabbarov dedi ki, əyalətlərdə iki mindən artıq müəllim saxta diplomlarla fəaliyyət göstərir. Nazirlik həmin müəllimləri işdən çıxardı. Saxta diplomlu müəllimlər də məhkəməyə müraciət edib, yenidən işə bərpa olundular. Güman edirəm ki, məhkəmə o işi həll edəcək. Belə məsələlər yuxarıdan həll olunur. Yuxarıdan göstəriş verirlər ki, bunu belə edin.
Sertifikasiya ilə bağlı belə bir qayda, sanksiya yoxdur. Üstəlik, sertifikasiya başa çatmayıb. Yalnız ibtidai sinif müəllimlərinin bir hissəsi üçün sertifikasiya aparılıb”.
Müəllimlərin sertifikatlaşdırılması üzrə test imtahanları 2022-ci il avqustun sonunda başlayıb. Bu müddət ərzində 11 mindən çox ibtidai sinif müəllimi test imtahanlarında iştirak edib.
Elm və təhsil naziri Emin Əmrullayev bildirib ki, onların 78 faizi sertifikatlaşdırmadan uğurla keçsə də, 22 faizi yaxşı nəticələr göstərməyiblər.
Nazir əlavə edib ki, sertifikatlaşma imtahanlarında iştirak edən 11 min müəllimdən iki mini kvadratın perimetri veriləndə onun sahəsini hesablaya bilmir.
Sertifikatlaşdırmada iştirak etməyən və ya sertifikasiya üçün tələb olunan minimum balı toplamayan şəxslər 1 il müddətində iş yeri saxlanılmaqla, təkrar sertifikatlaşdırmada iştirak etmək hüququna malikdirlər.
